شما در حال مشاهده نسخه موبایل وبلاگ

اقتصادمقاوتی و تولید اشتغال

هستید، برای مشاهده نسخه اصلی [اینجا] کلیک کنید.

اقتصاد مقاومتی و تولید اشتغال

اقتصاد مقاومتى و مدیریت مصرف

مسئله‌ى مدیریت مصرف، یکى از ارکان اقتصاد مقاومتى است؛ یعنى مصرف متعادل و پرهیز از اسراف و تبذیر. هم دستگاه‌هاى دولتى، هم دستگاه‌هاى غیر دولتى، هم آحاد مردم و خانواده‌ها باید به این مسئله توجه کنند؛ که این واقعاً جهاد است. امروز پرهیز از اسراف و ملاحظه‌ى تعادل در مصرف، بلاشک در مقابل دشمن یک حرکت جهادى است؛ انسان میتواند ادعا کند که این اجر جهاد فى‌سبیل‌اللّه‌ را دارد.
یک بُعد دیگرِ این مسئله‌ى تعادل در مصرف و مدیریت مصرف این است که ما از تولید داخلى استفاده کنیم؛ این را همه‌ى دستگاه‌هاى دولتى توجه داشته باشند - دستگاه‌هاى حاکمیتى، مربوط به قواى سه‌گانه - سعى کنند هیچ تولید غیر ایرانى را مصرف نکنند؛ همت را بر این بگمارند. آحاد مردم هم مصرف تولید داخلى را بر مصرف کالاهائى با مارکهاى معروف خارجى - که بعضى فقط براى نام و نشان، براى پز دادن، براى خودنمائى کردن، در زمینه‌هاى مختلف دنبال مارکهاى خارجى میروند - ترجیح بدهند. خود مردم راه مصرف کالاهاى خارجى را ببندند.
به نظر ما طرحهاى «اقتصاد مقاومتى» جواب میدهد. همین مسئله‌ى سهمیه‌بندى بنزین که اشاره کردند، جواب داد. اگر چنانچه بنزین سهمیه‌بندى نمیشد، امروز مصرف بنزین ما از صد میلیون لیتر در روز بالاتر میرفت. توانستند این را کنترل کنند؛ که خب، امروز در یک حد خیلى خوبى هست. حتّى باید جورى باشد که هیچ به بیرون نیازى نباشد، که الحمدللّه‌ نیست. تحریم بنزین را در برنامه داشتند؛ اقتصاد مقاومتى تحریم بنزین را خنثى کرد. و بقیه‌ى چیزهائى که مورد نیاز کشور است.
هدفمند کردن یارانه‌ها هم در جهت شکل دادن به اقتصاد ملى است؛ که اینها میتواند هم رونق ایجاد کند - در تولید، در اشتغال - و هم موجب رفاه شود؛ اینها مایه‌ى رشد تولید کشور، رشد اقتصادى کشور، مایه‌ى اقتدار یک کشور است. با رشد تولید، یک کشور در دنیا اقتدار حقیقى و آبروى بین‌المللى پیدا میکند. این کار بایستى به انجام برسد.15


استفاده‌ى حداکثرى از زمان، منابع و امکانات

از زمان باید حداکثر استفاده بشود. طرحهائى که سالهاى متمادى طول میکشید، امروز خوشبختانه با فاصله‌ى کمترى انسان مى‌بیند که فلان کارخانه در ظرف دو سال، در ظرف هجده ماه به بهره‌بردارى رسید. باید این را در کشور تقویت کرد.
حرکت بر اساس برنامه، یکى از کارهاى اساسى است. تصمیمهاى خلق‌الساعه و تغییر مقررات، جزو ضربه‌هائى است که به «اقتصاد مقاومتى» وارد میشود و به مقاومت ملت ضربه میزند. این را، هم دولت محترم، هم مجلس محترم باید توجه داشته باشند؛ نگذارند سیاستهاى اقتصادى کشور در هر زمانى دچار تذبذب و تغییرهاى بى‌مورد شود.16


اهمیت تحقیق در زمینه اقتصاد مقاومتى

یکى از دوستان اطلاع دادند که یک ستاد دانشجوئى براى تحقیق در اقتصاد مقاومتى تشکیل شده. کار بسیار جالبى است. اینجور کارهاى عمیق، همان چیزى است که کشور به آن احتیاج دارد. شما باید فکر کنید، مطالعه کنید، تحقیق کنید. این تحقیقها اگر به درد آن دستگاه مسئول هم نخورد یا به کار او نیاید یا نپسندد، قطعاً به کار شما مى‌آید و به درد شما میخورد. این، کار بسیار جالبى است.
همچنین یکى دیگر از دوستان اطلاع دادند که در دانشگاه شریف مرکز مطالعاتى‌اى تشکیل شده و در این زمینه‌ها کار میکنند. اینها بسیار کارهاى مهمى است. این انگیزه‌ى جوان دانشجو و فکور، خیلى براى آینده‌ى کشور مهم است.
البته راه‌حلهائى که گفته شد، بعضى از آنها کاملاً درست است. این را هم من به شما عرض بکنم؛ در همین زمینه‌ى مسائل اقتصادى، پاره‌اى از آنچه که پیشنهاد و مطرح شد، ما اطلاع داریم که مد نظر مسئولین هست؛ درباره‌اش کار میکنند، تصمیم‌گیرى میکنند، اقدام میکنند؛ منتها همه‌ى اقدامها یا به اطلاع نمیرسد، یا گفتنى نیست. به هر حال اینجور نیست که مسائل اقتصادى در مد نظر آن مسئولین نباشد.17


اقتصاد مقاومتی، معنا و مفهومی از کارآفرینی

دلیل دومِ ما که امروز کار برامان مهم است، کارآفرینى مهم است، این است که ما امروز در مقابل یک فشار جهانى قرار داریم. دشمنى وجود دارد در دنیا که میخواهد با فشار اقتصادى و با تحریم و با این کارهائى که شماها میدانید، سلطه‌ى اهریمنى خودش را برگرداند به این کشور. هدف این است. یک کشور به این خوبى، با این همه منابع، منابع طبیعى، با این موقعیت سوق‌الجیشى، با همه‌ى امکانات، زیر نگین یک قدرتى در دنیا بوده؛ یک روز انگلیسها بودند، یک روز آمریکائى‌ها بودند - در واقع نظام سلطه، دستگاه سلطه، امپراتورى سلطه. حالا آمریکا یک گوشه‌اى از این امپراتورى است - اینها مسلط بودند بر این کشور؛ انقلاب دست اینها را کوتاه کرده. سلطه میخواهد برگردد به این کشور. همه‌ى این تلاشها براى این است. مسئله‌ى انرژى هسته‌اى بهانه است. آن کسانى که خیال میکنند اگر ما مسئله‌ى انرژى هسته‌اى را حل کردیم، مشکلات حل خواهد شد، خطا میکنند. مسئله‌ى انرژى هسته‌اى را مطرح میکنند، مسئله‌ى حقوق بشر را مطرح میکنند، مسائل گوناگون را مطرح میکنند، که اینها بهانه است. مسئله، مسئله‌ى فشار است، میخواهند یک ملت را به زانو در بیاورند؛ میخواهند انقلاب را زمین بزنند. یکى از کارهاى مهم همین تحریم اقتصادى است. میگویند ما طرفمان ملت ایران نیست! دروغ میگویند؛ اصلاً طرف، ملت ایران است. تحریم براى این است که ملت ایران به ستوه بیاید، بگوید آقا ما به خاطر دولت جمهورى اسلامى داریم زیر فشار تحریم قرار میگیریم؛ رابطه‌ى ملت با نظام جمهورى اسلامى قطع بشود. هدف اصلاً این است. البته ملت ما را نمیشناسند؛ مثل همه‌ى موارد دیگر محاسباتشان غلط اندر غلط است. از نظر نظام سلطه، گناه بزرگ ملت ایران این است که خودش را از زیر بار سلطه آزاد کرده. میخواهند مجازات کنند به خاطر این گناه، که چرا خودت را از زیر بار سلطه، اى ملت! آزاد کرده‌اى. این ملت راه را پیدا کرده. اصلاً محاسباتشان اشتباه است؛ نمیفهمند چه کار باید بکنند و چه کار دارند میکنند. خب، اما فشار مى‌آورند؛ فشار اقتصادى از راه تحریمها.
ما باید یک اقتصاد مقاومتىِ واقعى در کشور به وجود بیاوریم. امروز کارآفرینى معناش این است. دوستان درست گفتند که ما تحریمها را دور میزنیم؛ بنده هم یقین دارم. ملت ایران و مسئولین کشور تحریمها را دور میزنند، تحریم‌کنندگان را ناکام میکنند؛ مثل موارد دیگرى که در سالهاى گذشته در زمینه‌هاى سیاسى بود که یک اشتباهى کردند، یک حرکتى انجام دادند، بعد خودشان مجبور شدند برگردند، یکى یکى عذرخواهى کنند. چند مورد یادتان هست لابد دیگر. حالا جوانها نمیدانند. در این ده بیست سال اخیر، از این کارها چند بار انجام دادند. این دفعه هم همین جور است. البته تحریم براى ما جدید نیست، ما سى سال است تو تحریمیم. همه‌ى این کارهائى که شده است، همه‌ى این حرکت عظیم ملت ایران، در فضاى تحریم انجام گرفته؛ بنابراین کارى نمیتوانند بکنند. خب، ولى این دلیلى است براى همه‌ى مسئولان و دلسوزان کشور که خود را موظف بدانند، مکلف بدانند به ایجاد کار، به تولید، به کارآفرینى، به پر رونق کردن روزافزون این کارگاه عظیم؛ که کشور ایران حقیقتاً امروز یک کارگاه عظیمى است. همه خودشان را باید موظف بدانند

اقتصاد مقاومتی از منظر مقام معظم رهبری

در چند سال اخیر و با شدت یافتن تحریم های یک جانبه و غیرانسانی غرب علیه جمهوری اسلامی ایران با هدف متوقف کردن برنامه های صلح آمیز هسته ای ایران، واژه ی جدید « اقتصاد مقاومتی » به ادبیات اقتصادی کشور اضافه و به فراخور حال و روز اقتصاد کشورمان مورد بحث قرار گرفته است. این واژه اولین بار در دیدار کارآفرینان با مقام معظم رهبری در شهریور سال 1389 مطرح گردید. در همین دیدار، مقام معظم رهبری « اقتصاد مقاومتی » را معنا و مفهومی از کارآفرینی معرفی و برای نیاز اساسی کشور به کارآفرینی نیز دو دلیل « فشار اقتصادی دشمنان » و « آمادگی کشور برایی جهش » را معرفی نمودند.1
برای مفهوم اقتصاد مقاومتی در همین مدت زمان کم، تعاریف متفاوتی ارائه شده که هر کدام از جنبه ای به این موضوع نگاه کرده اند. در این میان، تعریف جامع و کامل از اقتصاد مقاومتی را خود رهبر فرزانه انقلاب ارائه داده اند. ایشان در دیدار با دانشجویان فرمودند:

« اقتصاد مقاومتی یعنی آن اقتصادی که در شرایط فشار، در شرایط تحریم، در شرایط دشمنی ها و خصومت های شدید می تواند تعیین کننده ی رشد و شکوفایی کشور باشد. »2

این مقاله که مشتمل بر بیانات حکیمانه مقام معظم رهبری (مدظله العالی) درباره اقتصاد مقاومتی است به خوانندگان عزیز تقدیم می گردد.

ارکان اقتصاد مقاومتی

الف: مقاوم بودن اقتصاد

وظیفه‌ی همه‌ی ما این است که سعی کنیم کشور را مستحکم، غیر قابل نفوذ، غیر قابل تأثیر از سوی دشمن، حفظ کنیم و نگه داریم؛ این یکی از اقتضائات «اقتصاد مقاومتی» است که ما مطرح کردیم. در اقتصاد مقاومتی، یک رکن اساسی و مهم، مقاوم بودن اقتصاد است. اقتصاد باید مقاوم باشد؛ باید بتواند در مقابل آنچه که ممکن است در معرض توطئه‌ی دشمن قرار بگیرد، مقاومت کند.3

ب: استفاده از همه‌‌ى ظرفیتهاى دولتى و مردمى

بخش خصوصى را باید کمک کرد. اینکه ما «اقتصاد مقاومتى» را مطرح کردیم، خب، خود اقتصاد مقاومتى شرائطى دارد، ارکانى دارد؛ یکى از بخشهایش همین تکیه‌‌ى به مردم است؛ همین سیاستهاى اصل 44 با تأکید و اهتمام و دقت و وسواسِ هرچه بیشتر باید دنبال شود؛ این جزو کارهاى اساسى شماست. در بعضى از موارد، من از خود مسئولین کشور میشنوم که بخش خصوصى به خاطر کم‌‌توانى‌‌اش جلو نمى‌‌آید. خب، باید فکرى بکنید براى اینکه به بخش خصوصى توانبخشى بشود؛ حالا از طریق بانکهاست، از طریق قوانین لازم و مقرراتِ لازم است؛ از هر طریقى که لازم است، کارى کنید که بخش خصوصى، بخش مردمى، فعال شود. بالاخره اقتصاد مقاومتى معنایش این است که ما یک اقتصادى داشته باشیم که هم روند رو به رشد اقتصادى در کشور محفوظ بماند، هم آسیب‌‌پذیرى‌‌اش کاهش پیدا کند. یعنى وضع اقتصادى کشور و نظام اقتصادى جورى باشد که در مقابل ترفندهاى دشمنان که همیشگى و به شکلهاى مختلف خواهد بود، کمتر آسیب ببیند و اختلال پیدا کند. یکى از شرائطش، استفاده از همه‌‌ى ظرفیتهاى دولتى و مردمى است؛ هم از فکرها و اندیشه‌‌ها و راهکارهائى که صاحبنظران میدهند، استفاده کنید، هم از سرمایه‌‌ها استفاده شود.
به مردم هم باید واقعاً میدان داده شود. البته در بیانات دوستان به برخى از این حوادثى که ناشى از پیگیرى مفسدین اقتصادى و مفاسد اقتصادى است، اشاره شد. واقعاً نمیشود ما کار اقتصادىِ درست و قوى بکنیم، اما با مفاسد اقتصادى مبارزه نکنیم؛ این واقعاً نشدنى است. همان چند سال پیش هم که من راجع به این قضیه بحث کردم و مطالبى را به مسئولین کشور گفتم، به همین نکته توجه داشتم، که تصور نشود ما میتوانیم سرمایه‌‌گذارى مردمى و کار سالم مردمى داشته باشیم، بدون مبارزه‌‌ى با مفاسد اقتصادى؛ و تصور نشود که مبارزه‌‌ى با مفاسد اقتصادى موجب میشود که ما مشارکت مردم و سرمایه‌‌گذارى مردم را کم داشته باشیم؛ نه، چون اکثر کسانى که میخواهند وارد میدان اقتصادى بشوند، اهل کار سالمند، مردمان سالمى هستند؛ حالا یکى دو نفر هم آدمهاى ناسالم پیدا میشوند. باید با چشمهاى تیزبین، ریزبین و دوربین مراقبت کنید که کسانى نیایند به عنوان ایجاد اشتغال و ایجاد کار و کارآفرینى تسهیلات بانکى بگیرند، اما کارآفرینىِ واقعى انجام نگیرد. این را باید مراقبت کنید؛ هم شما مراقبت کنید، هم قوه‌‌ى قضائیه مراقبت کند. به نظر من همکارى قوه‌‌ى مجریه و قوه‌‌ى قضائیه در اینجا یک کار بسیار لازمى است.4

ج: حمایت از تولید ملى

یک رکن دیگر اقتصاد مقاومتى، حمایت از تولید ملى است؛ صنعت و کشاورزى. خب، آمارهائى که آقایان میدهند، آمارهاى خوبى است؛ لیکن از آن طرف هم از داخل دولت، خود مسئولین به ما میگویند که بعضى کارخانه‌‌ها دچار مشکلند، اختلال دارند، در بعضى جاها تعطیلى صنایع وجود دارد - گزارشهاى گوناگونى به ما میرسد، خود شما هم گزارش میدهید؛ یعنى من گزارشهاى دیگر هم دارم، اما اتکاء من به گزارشهاى دیگران نیست؛ گزارشهاى خود شما هم هست که به دست ما میرسد - خب، باید این را علاج کرد. اینها طبعاً ایجاد اشکال میکند. اگر چنانچه همین بخش دوم قضیه - یعنى آن نیمه‌‌ى خالى لیوان - نمیبود، شما امروز از لحاظ رونق اقتصادى، وضع بهترى را در کشور ارائه میکردید و کمکهاى بیشترى به مردم میشد. بالاخره حمایت از تولید ملى، آن بخشِ درونزاى اقتصاد ماست و به این بایستى تکیه کرد.
واحدهاى کوچک و متوسط را فعال کنید. البته خوشبختانه واحدهاى بزرگ ما فعالند، خوبند و سوددهى‌‌شان هم خوب است، کارشان هم خوب است، اشتغالشان هم خوب است؛ عمده‌‌ى واحدهاى بزرگ ما وضعشان اینجور است - لذا همان طور که گفتید، محصول سیمانمان، محصول فولادمان، محصولات عمده‌‌ى اینجورى‌‌مان خوب است - لیکن باید به فکر واحدهاى متوسط و کوچک باشید؛ اینها خیلى مهم است، اینها در زندگى مردم تأثیرات مستقیم دارد.5

د: مدیریت منابع ارزى

مسئله‌‌ى منابع ارزى هم مسئله‌‌ى مهمى است؛ که خب، حالا آقایان توجه دارید. روى این مسئله دقت کنید، خیلى باید کار کنید. واقعاً باید منابع ارزى را درست مدیریت کرد. حالا اشاره شد به ارز پایه؛ در این زمینه هم حرفهاى گوناگونى از دولت صادر شد. یعنى در روزنامه‌‌ها از قول یک مسئول، یک جور گفته شد؛ فردا یا دو روز بعد، یک جور دیگر گفته شد. نگذارید این اتفاق بیفتد. واقعاً یک تصمیم قاطع گرفته شود، روى آن تصمیم پافشارى شود و مسئله را دنبال کنید. به هر حال منابع ارزى باید مدیریت دقیق بشود.6

ه: مدیریت مصرف

یک مسئله هم در اقتصاد مقاومتى، مدیریت مصرف است. مصرف هم باید مدیریت شود. این قضیه‌‌ى اسراف و زیاده‌‌روى، قضیه‌‌ى مهمى در کشور است. خب، حالا چگونه باید جلوى اسراف را گرفت؟ فرهنگ‌‌سازى هم لازم است، اقدام عملى هم لازم است. فرهنگ‌‌سازى‌‌اش بیشتر به عهده‌‌ى رسانه‌‌هاست. واقعاً در این زمینه، هم صدا و سیما در درجه‌‌ى اول و بیش از همه مسئولیت دارد، هم دستگاه‌‌هاى دیگر مسئولیت دارند. باید فرهنگ‌‌سازى کنید. ما یک ملت مسلمانِ علاقه‌‌مند به مفاهیم اسلامى هستیم، اینقدر در اسلام اسراف منع شده، و ما متأسفانه در زندگى‌‌مان اهل اسرافیم! بخش عملیاتى‌‌اش هم به نظر من از خود دولت باید آغاز شود. در گزارشهاى شماها من خواندم، حالا هم بعضى از دوستان اظهار کردند که دولت درصدد صرفه‌‌جوئى است و میخواهد صرفه‌‌جوئى کند؛ بسیار خوب، این لازم است؛ این را جدى بگیرید. دولت خودش یک مصرف‌‌کننده‌‌ى بسیار بزرگى است. شما از بنزین بگیرید تا وسائل گوناگون، یک مصرف‌‌کننده‌‌ى بزرگ، دولت است. حقیقتاً در کار مصرف، صرفه‌‌جوئى کنید. صرفه‌‌جوئى، چیز بسیار لازم و مهمى است.
به مصرف تولیدات داخلى هم اهمیت بدهید. در دستگاه شما، در وزارتخانه‌‌ى شما، اگر کار جدیدى انجام میگیرد، اگر چیز جدیدى خریده میشود، اگر همین اقلام روزمره‌‌اى که مورد نیاز وزارتخانه است، تهیه میشود، سعى کنید همه‌‌اش از داخل باشد؛ اصرار بر این داشته باشید؛ خود این، یک قلم خیلى بزرگى میشود. اصلاً ممنوع کنید و بگوئید هیچ کس حق ندارد در این وزارتخانه جنس خارجى مصرف کند. به نظر من اینها میتواند کمک کند.

«اقتصاد مقاومتی» چیست و چرا به آن نیازمندیم؟

اقتصاد مقاومتی مفهومی است که در سال 92 به‌طور رسمی توسط مقام معظم رهبری ابلاغ و در دستور کار قرار گرفت، دغدغه‌های اقتصادی ایشان در طول این مدت باعث شد تا سال 95 را تحت‌عنوان «اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل» نامگذاری کنند تا تلاش‌های مسئولان در حوزه اقتصاد و معیشت مردم وجه جدی‌تری به خود بگیرد.

به گزارش ایسنا، مطرح شدن بحث اقتصاد مقاومتی در سال 92 و برجسته شدن آن در سال 95 توسط معظم‌له را می‌توان در چارچوب سند چشم‌انداز 20 ساله و اهداف افق 1404 تحلیل کرد، تدوین اهداف سیاسی، نظامی، امنیتی، علمی و اقتصادی و تعیین جایگاه کشور در برنامه‌های پنج ساله، یکی از ویژگی‌های این سند است که می‌تواند به‌عنوان راهنمای اقدام و عمل دستگاه‌های مختلف قرار بگیرد.

آمارها، اطلاعات و بیانات مسئولان مرتبط با بخش‌های سیاسی، نظامی، امنیتی و علمی حاکی از این است که کشور در موضوعات چهارگانه فوق تقریباً همگام با اهداف سند چشم‌انداز و برنامه‌های پنج ساله پیش رفته است اما برعکس در حوزه اقتصاد این هماهنگی وجود نداشته و اقتصاد کشور از نوعی عقب‌ماندگی نسبت به سند چشم‌انداز رنج می‌برد.

این عقب‌ماندگی به حدی است که هم‌اکنون فقط چهل درصد از اهداف اقتصادی برنامه پنجم توسعه محقق شده است و حتی اگر رشد هشت درصدی پیش‌بینی شده در برنامه ششم توسعه نیز محقق شود، 65 درصد اهداف عملیاتی می‌شود و در نهایت اگر بخواهیم به 85 درصد اهداف نائل شویم باید رشد اقتصادی 11 درصدی را تجربه کنیم.
همین موضوع باعث شد تا مقام معظم رهبری امسال را سال «اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل» نامگذاری و مسئولان را بسیج کنند تا برای برون‌رفت از این عقب‌ماندگی اقداماتی را انجام دهند که نه فقط به رشد اقتصادی بلکه به جهش شاخصه‌های مورد نظر منجر شود.
اقتصاد مقاومتی سیاستی است که اگر به‌درستی انجام شود به بهترین نحو می‌تواند اقتصاد را از این عقب‌ماندگی نجات دهد، اقتصاد مقاومتی در بیان مختصر اقتصادی است درون‌زا، برون‌نگر، عدالت پایه، مردم‌محور و دانش‌بنیان که نسبت به تهدیدها، تغییرات و مخاطرات مقاوم بوده و نه تنها از جریان‌های ناخواسته و منفی کمترین اثر را می‌پذیرد بلکه می‌تواند به جریان‌سازی مثبت و مطابق با منافع ملی اثر بگذارد.
اگر اثرگذاری و اثرناپذیری اقتصادی را یکی از شاخصه‌های قدرت یک کشور در عرصه بین‌المللی در نظر بگیریم، سیاست و چارچوب‌های اقتصاد مقاومتی را می‌توان تا حد زیادی هم راستا با این شاخص و تکمیل‌کننده گسترش برد اثرگذاری همه جانبه ایران در آسیای جنوب غرب دانست.
در نهایت لزوم بهره‌گیری از همه ظرفیت‌های کشور بزرگ ایران، دولت یازدهم را بر آن داشت تا با تشکیل ستادهای فرماندهی اقتصاد مقاومتی در استان‌های کشور، تعیین استانداران به‌عنوان فرماندهان این ستادها و تفویض برخی اختیارات به آن‌ها برای تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری‌های سریع و کارشناسی شده، همه را در این هدف بزرگ به کار گیرد.
استان البرز به‌عنوان یکی از استان‌های ویژه با ظرفیت‌های زیاد یکی از استان‌های کشور است که می‌تواند نقش بسیار بزرگی در این عرصه ایفا کرده و در زمینه‌های مختلفی هم‌چون صنعت، کشاورزی، صنایع هایتک، حمل و نقل، گردشگری و ... موثر واقع شده و به رشد اقتصادی و افزایش تولید ناخالص داخلی و در نهایت تحقق پنج اصل اساسی اقتصاد مقاومتی کمک بزرگی کند.

اقتصاد مقاومتی، جبران ضربه‌هایی است که تحریم به ما وارد کرد

«سیدحمید طهایی»، استاندار البرز در گفت‌وگو با ایسنا با بیان این‌که تاکنون 18 جلسه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی در البرز برگزار شده است، گفت: خوشبختانه جلسات ستاد مقاومتی استان با برنامه‌ریزی و دقت ویژه‌ای برگزار می‌شود و اکثر مسئولان استانی در این جلسات حضور فعال دارند.
وی با اشاره به اهمیت اقتصاد مقاومتی در جبران معضلات اقتصادی و اجتماعی که در دو دولت نهم و دهم دامن‌گیر کشور شد، خاطرنشان کرد: دولت یازدهم در سال 92 با رأی قاطع مردم در حالی رو کار آمد که یک دولت گرفتار در مسائل اقتصادی و اجتماعی را تحویل گرفت.
طهایی در ادامه با بیان این‌که 80 درصد اقتصاد کشور ما به نفت وابسته است، تصریح کرد: در آن شرایط فقط چند کشور محدود نفت ما را می‌خریدند اما پول آن را به ما نمی دادند.
استاندار البرز با اشاره به این‌که حلقه این محاصره اقتصادی روز به روز در حال تنگ شدن بود، گفت: حال این وضعیت برطرف شده و اقتصاد مقاومتی به‌عنوان راهی برای جبران خسارت‌های آن وضعیت مطرح شده است.

وی یکی از لازمه‌های تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی را تسهیل فعالیت بخش خصوصی در استان دانست و گفت: حمایت از سرمایه‌گذاری‌ها طبق چارچوب‌های ملی انجام نمی‌شود با این وجود ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی دیده‌بانی بر عملکرد مسئولان است.

رئیس ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی استان البرز خاطرنشان کرد: اگر قائل به مشارکت بخش خصوصی هستیم باید زمینه را برای حضور این بخش فراهم آوریم.

طهایی مراودات استان البرز با کشورهای خارجی به ویژه کشور روسیه و تمایل این کشور برای استفاده از محصولات کشاورزی البرز را از شاخصه‌های برون‌گرایی اقتصاد مقاومتی در البرز دانست و گفت: اما متأسفانه چون فرودگاه پیام به‌عنوان تنها فرودگاه کارگو کشور از یارانه سوخت برخوردار نیست نمی‌توانیم از این ظرفیت برای صادرات محصولات البرز استفاده کنیم و متأسفانه بخش عظیمی از محصولات که با کامیون به کشورهای همسایه صادر می‌شوند در مسیر تلف می‌شوند.
وی تصریح کرد: اگر شرایطی فراهم شود که سوخت این فرودگاه با قیمت سوخت فرودگاه‌های مسافربری توزیع شود می‌توان این ظرفیت بالقوه را هرچه سریع‌تر فعال کرد.
نقشی که رسانه‌ها می‌توانند در پیشبرد اقتصاد مقاومتی ایفا کنند

«ذبیح‌الله قائمی»، رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان البرز نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا با بیان این‌که تاکنون 18 جلسه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی در البرز تشکیل شده است، گفت: جلسات ستاد فرماندهی بسیار پرمحتوا و مفید است و هر هفته جلسات آن به طور جدی برگزار می‌شود.
وی ادامه داد: اما یکی از مشکلاتی که در اقتصاد مقاومتی استان وجود دارد، عدم انعکاس مناسب دستاوردها و اقدامات و بیان این اقدام به زبان عامه مردم است.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان البرز، وظایف رسانه‌ها را در پیشبرد سیاست‌های اقتصاد مقاومتی استان مهم ارزیابی کرد و گفت: انعکاس اقدامات و دستاوردهای دولت از جانب رسانه‌ها باید به شیوه‌ای جذاب و عامه‌پسند انجام شود تا همه از این دستاوردها مطلع شوند.
وی با بیان این‌که دولت یازدهم در راستای اقتصاد مقاومتی برای فعالیت مجدد واحدهای صنعتی کوچک و متوسط استان که راکد هستند و یا پائین‌تر از ظرفیت خود کار می‌کنند بیش از 400 میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته است، تصریح کرد: واحدهای اقتصادی استان باید از طریق رسانه‌ها از این تسهیلات مطلع شده و خود را آماده دریافت این تسهیلات کنند.

این مسئول به پتانسیل‌های استان در پیشبرد سیاست‌های اقتصاد مقاومتی به خصوص در حوزه صادرات غیر نفتی اشاره کرد و گفت: یکی از ظرفیت‌های بسیار خوب استان در این راستا، فرودگاه پیام است که می‌توان از آن برای صادرات محصولات البرز هم‌چنین استان‌های هم‌جوار استفاده کرد.

قائمی در بخش دیگری از سخنان خود و در پاسخ به روند احصا و واگذاری پروژه‌های قابل واگذاری به بخش خصوصی در چارچوب سیاست‌های اقتصاد مقاومتی تصریح کرد: این کار تاکنون به خوبی صورت گرفته و 116 پروژه نیز برای واگذاری احصا و 10 پروژه نیز واگذار شده است.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی البرز یکی از موانع موجود در روند واگذاری پروژه‎های احصا شده را نبود منابع مالی برای ارزیابی دقیق این پروژه‌ها دانست و خاطرنشان کرد: برای برطرف کردن این مشکل، در بودجه 95 استان یک اعتبار کلان در نظر گرفته شده است تا دستگاه‌های اجرایی از طریق آن بتوانند به ارزیابی پروژه‌های قابل واگذاری بپردازند.

«اقتصاد مقاومتی» برنامه‌ای بلند مدت و استراتژیک/با اقتصاد مقاومتی از تعطیلی 200 واحد صنعتی جلوگیری کردیم

«عبادالله کامکار»، معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منطقه‌ای استاندار البرز نیز به خبرنگار ایسنا گفت: بررسی سیاست‌های اقتصاد مقاومتی نشان می‌دهد که این سیاست عمدتاً برای برنامه‌ریزی و جهت‌گیری‌های بلندمدت اقتصاد کشور بوده و تنها یک برنامه کوتاه‌مدت برای شرایط خاص نیست.
وی افزود: مجموعه سیاست‌های کلی سیاست مقاومتی اشاره دارد که اقتصاد باید به گونه‌ای مدیریت شود که با استفاده از نقاط قوت بتوان در مسیر رشد و روند پیشرفت بلندمدت کشور حرکت کرد و با پوشش نقاط ضعف خود در برابر تغییرات و تهدیدهای داخلی و خارجی کمترین آسیب را داشته باشیم.
معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منطقه‌ای استاندار البرز یکی از مولفه‌های اقتصاد مقاومتی را ایجاد تحرک و پویایی در اقتصاد برشمرد و افزود: در این راستا با استفاده از ظرفیت‌های قانونی و با تشکیل کارگروه‌های مختلف مخصوصاً کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید در سطح استان حرکت بسیار چشمگیری انجام شده به طوری‌که با رسیدگی به مشکلات و رفع موانع تولید از تعطیل شدن حدود 200 واحد تولیدی جلوگیری و یا احیا مجدد آن‌ها صورت می‌گیرد.

کامکار با بیان این‌که دولت 16 هزار میلیارد تومان برای احیای تولیدی‌های نیمه‌تمام و پائین‌تر از ظرفیت تولید سراسر کشور در نظر گرفته است، یادآور شسد: اگر ما کم‌کاری کنیم ممکن است از قافله عقب بمانیم.

پاسخ رهبر انقلاب به ۱۰ پرسش درباره اقتصاد مقاومتی

1. اقتصاد مقاومتی چه هست و چه نیست؟ خصوصیّات مثبت آن و خصوصیّات منفی و سلبیِ آن چیست؟1
یک الگوی علمی متناسب با نیازهای کشور ما است ــ این آن جنبه‌ی مثبت ــ امّا منحصر به کشور ما هم نیست؛ یعنی بسیاری از کشورها، امروز با توجّه به این تکانه‌های اجتماعی و زیروروشدن‌های اقتصادی‌ای که در این بیست سی سال گذشته اتّفاق افتاده است، متناسب با شرایط خودشان به فکر یک چنین کاری افتاده‌اند. پس مطلب اوّل اینکه این حرکتی که ما داریم انجام میدهیم، دغدغه‌ی دیگر کشورها هم هست؛ مخصوص ما نیست.

۲. اقتصاد مقاومتی درون‌زا به چه معناست؟
این اقتصاد درون‌زا است. درون‌زا است یعنی چه؟ یعنی از دل ظرفیّتهای خود کشور ما و خود مردم ما میجوشد؛ رشد این نهال و این درخت، متّکی است به امکانات کشور خودمان؛ درون‌زا به این معنا است.

۳. آیا درون‌زایی اقتصاد مقاومتی همان درون‌گرایی اقتصاد است؟
درون‌گرا نیست؛ یعنی این اقتصاد مقاومتی، به این معنا نیست که ما اقتصاد خودمان را محصور میکنیم و محدود میکنیم در خود کشور؛ نه، درون‌زا است، امّا برون‌گرا است؛ با اقتصادهای جهانی تعامل دارد، با اقتصادهای کشورهای دیگر با قدرت مواجه میشود. بنابراین درون‌زا است، امّا درون‌گرا نیست. اینها را که عرض میکنم، برای خاطر این است که در همین زمینه‌ها الان قلمها و زبانها و مغزهای مغرض، مشغول کارند که [القا کنند] «بله، اینها میخواهند اقتصاد کشور را محدود کنند و در داخل محصور کنند». انواع و اقسام تحلیل‌ها را برای اینکه ملّت را و مسئولان را از این راه ـ که راه سعادت است ـ جدا بکنند دارند میکنند. من عرض میکنم تا برای افکار عمومی‌مان روشن باشد.

۴. آیا اقتصاد مقاومتی، اقتصادی دولتی است؟
این اقتصادی که به عنوان اقتصاد مقاومتی مطرح میشود، مردم‌بنیاد است؛ یعنی بر محور دولت نیست و اقتصاد دولتی نیست، اقتصاد مردمی است؛ با اراده‌ی مردم، سرمایه‌ی مردم، حضور مردم تحقّق پیدا میکند. امّا «دولتی نیست» به این معنا نیست که دولت در قبال آن مسئولیّتی ندارد؛ چرا، دولت مسئولیّت برنامه‌ریزی، زمینه‌سازی، ظرفیّت‌سازی، هدایت و کمک دارد. کار اقتصادی و فعّالیّت اقتصادی دستِ مردم است، مال مردم است؛ امّا دولت ـ به‌عنوان یک مسئول عمومی ـ نظارت میکند، هدایت میکند، کمک میکند. آن جایی که کسانی بخواهند سوء‌استفاده کنند و دست به فساد اقتصادی بزنند، جلوی آنها را میگیرد؛ آنجایی که کسانی احتیاج به کمک دارند، به آنها کمک میکند. بنابراین آماده‌سازی شرایط، وظیفه‌ی دولت است؛ تسهیل میکند.
چهارم، گفتیم این اقتصاد، اقتصاد دانش‌بنیان است یعنی از پیشرفتهای علمی استفاده میکند، به پیشرفتهای علمی تکیه میکند، اقتصاد را بر محور علم قرار میدهد؛ امّا معنای آن این نیست که این اقتصاد منحصر به دانشمندان است و فقط دانشمندان میتوانند نقش ایفا کنند در اقتصاد مقاومتی؛ نخیر، تجربه‌ها و مهارتها ـ تجربه‌های صاحبان صنعت، تجربه‌ها و مهارتهای کارگرانی که دارای تجربه و مهارتند ـ میتواند اثر بگذارد و میتواند در این اقتصاد نقش ایفا کند. اینکه گفته میشود دانش‌محور، معنای آن این نیست که عناصر با تجربه‌ی صنعتگر یا کشاورز که در طول سالهای متمادی کارهای بزرگی را بر اساس تجربه انجام داده‌اند، اینها نقش ایفا نکنند؛ نخیر، نقش بسیار مهمّی هم به عهده‌ی اینها است.

۵. عدالت در اقتصاد مقاومتی چگونه تعریف می‌شود؟
این اقتصاد، عدالت‌محور است؛ یعنی تنها به شاخصهای اقتصاد سرمایه‌داری ـ [مثل] رشد ملّی، تولید ناخالص ملّی ــ اکتفا نمیکند؛ بحث اینها نیست که بگوییم رشد ملّی اینقدر زیاد شد، یا تولید ناخالص ملّی اینقدر زیاد شد؛ که در شاخصهای جهانی و در اقتصاد سرمایه‌داری مشاهده میکنید. در حالی که تولید ناخالص ملّی یک کشوری خیلی هم بالا میرود، امّا کسانی هم در آن کشور از گرسنگی میمیرند! این را ما قبول نداریم. بنابراین شاخص عدالت ـ عدالت اقتصادی و عدالت اجتماعی در جامعه ـ یکی از شاخصهای مهم در اقتصاد مقاومتی است، امّا معنای آن این نیست که به شاخصهای علمی موجود دنیا هم بی اعتنایی بشود؛ نخیر، به آن شاخصها هم توجّه میشود، امّا بر محور «عدالت» هم کار میشود. عدالت در این بیان و در این برنامه به معنای تقسیم فقر نیست، بلکه به معنای تولید ثروت و ثروت ملّی را افزایش دادن است.

۶. با توجه به برنامه‌های اقتصاد مقاومتی، مشکلات کنونی اقتصاد کشور حل خواهد شد؟
در اینکه گفتیم اقتصاد مقاومتی بهترین راه حلّ مشکلات اقتصادی کشور است شکّی نیست، امّا معنای آن این نیست که ناظر به مشکلات کنونی کشور است ـ که یک مقداری از آن مربوط به تحریم است، یک مقداری از آن مثلاً مربوط به غلط بودن فلان برنامه است ـ نه، این مال همیشه است. اقتصاد مقاومتی یعنی مقاوم‌سازی، محکم‌سازی پایه‌های اقتصاد؛ این چنین اقتصادی چه در شرایط تحریم، چه در شرایط غیر تحریم، بارور خواهد بود و به مردم کمک میکند. این سؤال اوّل.


۷. آیا اقتصاد مقاومتی که شعار آن را میدهیم، تحقّق‌پذیر است، ممکن است، یا نه، خیالات خام است؟
پاسخ این است که نخیر، کاملاً، عملاً، حتماً ممکن است؛ چرا؟ به‌خاطر ظرفیّتها؛ چون این کشور، دارای ظرفیّتهای فوق‌العاده است. من حالا چند قلم از ظرفیّتهای کشور را عرض میکنم. اینها چیزهایی است که آمارهای عجیب‌و‌غریب لازم ندارد، جلوی چشم همه است، همه می‌بینند.

۸. ظرفیت های کشور ما در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی چه می باشد؟
یکی از ظرفیّتهای مهمّ ما، ظرفیّت نیروی انسانی ما است. نیروی انسانی در کشور ما، یکی از بزرگ‌ترین ظرفیّت‌های کشور ما است؛ این یک فرصت بزرگ است. عرض کردیم، جمعیّت جوان کشور ــ از پانزده سال تا سی سال ــ یک حجم عظیم از ملّت ما را تشکیل میدهند؛ این خودش یک ظرفیّت است. تعداد ده میلیون دانش‌آموخته‌ی دانشگاه‌ها را داریم؛ ده میلیون از جوانهای ما در طول این سالها از دانشگاهها فارغ‌التّحصیل شدند. همین حالا بیش از چهار میلیون دانشجو داریم که اینها در طول چند سال آینده فارغ‌التّحصیل میشوند؛ جوانان عزیز بدانند، این چهار میلیونی که میگویم، ۲۵ برابر تعداد دانشجو در پایان رژیم طاغوت است؛ جمعیّت کشور نسبت به آن موقع شده دو برابر، امّا تعداد دانشجو نسبت به آن موقع شده ۲۵ برابر؛ امروز ما این تعداد دانشجو و فارغ‌التّحصیل داریم. علاوه‌ی بر اینها، میلیونها نیروی مجرّب و ماهر داریم. ببینید، همینهایی که در دوران جنگ به داد نیروهای مسلّح ما رسیدند. در دوران جنگ تحمیلی، یکی از مشکلات ما، از کار افتادن دستگاه‌های ما، بمباران شدن مراکز گوناگون ما، تهیدست ماندن نیروهای ما از وسایل لازم ـ مثل وسایل حمل و نقل و این چیزها ـ بود. یک عدّه افراد صنعتگر، ماهر، مجرّب، راه افتادند از تهران و شهرستانها ـ که بنده در اوایل جنگ خودم شاهد بودم، اینها را میدیدم؛ اخیراً هم بحمدالله توفیق پیدا کردیم، یک جماعتی از اینها آمدند؛ آن روز جوان بودند، حالا سنّی از آنها گذشته، امّا همان انگیزه و همان شور در آنها هست ـ رفتند داخل میدانهای جنگ، در صفوف مقدّم، بعضی‌هایشان هم شهید شدند؛ تعمیرات کردند، ساخت‌وساز کردند، ساخت‌وسازهای صنعتی؛ این پلهای عجیب‌وغریبی که در جنگ به درد نیروهای مسلّح ما خورد، امکانات فراوان، خودرو، جادّه، امثال اینها، به‌وسیله‌ی همین نیروهای مجرّب و ماهر به‌وجود آمد؛ امروز هم هستند، امروز هم در کشور ما الی‌ماشاءالله؛ تحصیل‌کرده نیستند، امّا تجربه‌ و مهارتی دارند که گاهی از تحصیل‌کرده‌ها هم بسیار بیشتر و بهتر و مفیدتر است؛ این هم یکی از امکانات نیروهای ما است؛ هم در کشاورزی این را داریم، هم در صنعت داریم.
یکی از ظرفیّتهای مهمّ کشور ما منابع طبیعی است. من سال گذشته در همین‌جا راجع به نفت و گاز گفتم که مجموع نفت و گاز ما در دنیا درجه‌ی یک است؛ یعنی هیچ کشوری در دنیا به‌قدر ایران، بر روی هم نفت و گاز ندارد. مجموع نفت و گاز ما از همه‌ی کشورهای دنیا ــ شرق و غرب عالم ــ بیشتر است. امسال که من دارم با شما حرف میزنم، کشفیّاتی درمورد گاز شده است که نشان میدهد که از آن مقداری که سال گذشته در آمارهای ما بود، از آن مقدار هم منابع گازی ما و ذخیره‌های گازی ما افزایش پیدا کرده است؛ این وضع نفت و گاز ما است. بیشترین ذخیره‌ی منابع انرژی ــ که همه‌ی دنیا روشنی خود، گرمای خود، صنعت خود، رونق خود را از انرژی دارد، از نفت و گاز دارد ــ در کشور ما است. علاوه‌ی بر این، معادن طلا و معادن فلزّات کمیاب در سرتاسر این کشور پراکنده است و وجود دارد. سنگ آهن، سنگهای قیمتی، انواع و اقسام فلزهای لازم و اساسی ــ که مادر صنایع محسوب میشوند ــ در کشور وجود دارد؛ این هم یک ظرفیّت بزرگی است.
ظرفیّت دیگر موقعیّت جغرافیایی ما است؛ ما با پانزده کشور همسایه هستیم که اینها رفت‌وآمد دارند. حمل و نقل ترانزیت یکی از فرصتهای بزرگ کشورها است؛ این برای کشور ما هست و در جنوب به دریای آزاد و در شمال به آبهای محدود منتهی میشود. در این همسایه‌های ما، در حدود ۳۷۰ میلیون جمعیّت زندگی میکنند که این مقدار ارتباطات و همسایه‌ها، برای رونق اقتصادی یک کشور یک فرصت بسیار بزرگی است. این علاوه بر بازار داخلی خود ما است؛ یک بازار ۷۵ میلیونی که برای هر اقتصادی، یک چنین بازاری بازار مهمّی است.

یک ظرفیّت دیگری که در کشور وجود دارد، زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری است؛ نرم‌افزاری مثل این سیاستهای اصل ۴۴، سند چشم‌انداز و این کارهایی که در این چند سال انجام گرفته و همچنین زیرساخت‌های گوناگون مثل جاده و سدّ و پل و کارخانه و امثال اینها؛ اینها زمینه‌های بسیار خوبی برای پیشرفت اقتصاد کشور است، اینها ظرفیّتهای یک کشور است.

۹. آیا با وجود تحریم‌های اقتصادی می‌توان از ظرفیت‌های کشور استفاده کرد؟
خب، ممکن است کسی بگوید اگر تحریم نبود از این ظرفیّتها میتوانستید خوب استفاده کنید، امّا [چون] تحریم هست نمیتوانید از این ظرفیّتها استفاده کنید؛ این خطا است؛ این حرف، درست نیست. ما در بسیاری از مسائل دیگر هم در عین تحریم توانسته‌ایم به نقطه‌های بسیار برجسته و بالا دست پیدا کنیم؛ یک مثال آن، تولید علم است؛ یک مثال آن، صنعت و فناوری است؛ در اینها ما تحریم بودیم، الان هم تحریم هستیم. در مورد دانشهای پیشرفته و روز، الان هم درهای مراکز علمی مهم بِروز دنیا به روی دانشمند ایرانی و دانشجوی ایرانی بسته است، امّا درعین‌حال، ما در نانو پیشرفت کردیم، در هسته‌ای پیشرفت کردیم، در سلّولهای بنیادی پیشرفت کردیم، در صنایع دفاعی پیشرفت کردیم، در صنایع پهپاد و موشک، به کوری چشم دشمن، پیشرفت کردیم؛ چرا در اقتصاد نتوانیم پیشرفت کنیم؟! ما که در این سر صحنه‌ها و عرصه‌های گوناگون این همه موّفقیّت به دست آوردیم، در اقتصاد هم اگر عزممان را جزم کنیم و دست به دست هم بدهیم، میتوانیم اقتصاد را شکوفا کنیم. چشممان به دست دشمن نباشد که کِی این تحریم را برمیدارد، کِی فلان نقطه را موافقت میکند؛ به درک! نگاه کنیم ببینیم خودمان چه‌کار میتوانیم بکنیم.

۱۰. اگر تحقّق اقتصاد مقاومتی ممکن است، الزامات آن چیست، چه کارهایی باید انجام بگیرد؟
اوّلاً مسئولان باید از تولید ملّی حمایت کنند. تولید ملّی، اساس و حلقه‌ی اساسی پیشرفت اقتصاد است. مسئولان باید از تولید ملّی حمایت کنند. چه‌جوری؟ یک جا که قانون لازم دارد، حمایت قانونی کنند؛ یک جا که حمایت قضائی لازم است، انجام بگیرد؛ یک جا که حمایت اجرایی لازم است، باید تشویق کنند و کارهایی بکنند؛ باید این کارها انجام بگیرد. تولید ملّی باید رونق پیدا کند.
دوّم، صاحبان سرمایه و نیروی کار که تولیدگر هستند، آنها هم بایستی به تولید ملّی اهمّیّت بدهند؛ به چه معنا؟ به این معنا که بهره‌وری را افزایش بدهند. بهره‌وری، یعنی از امکاناتی که وجود دارد حدّاکثر استفاده‌ی بهینه بشود؛ کارگر که کار میکند، کار را با دقّت انجام بدهد؛ رحم الله امرء عمل عملاً فأتقنه، این معنای بهره‌وری است؛ از قول پیغمبر نقل شده است: رحمت خدا بر آن کسی است که کاری را که انجام میدهد، محکم انجام بدهد، متقن انجام بدهد. آن کسی که سرمایه‌گذاری میکند، سعی کند حدّاکثر استفاده از آن سرمایه انجام بگیرد؛ یعنی هزینه‌های تولید را کاهش بدهند؛ بعضی از بی‌تدبیری‌ها، بی‌سیاستی‌ها موجب میشود هزینه‌ی تولید برود بالا، بهره‌‌وری سرمایه و کار کم بشود.
سوّم، صاحبان سرمایه در کشور، فعّالیّت تولیدی را ترجیح بدهند بر فعّالیّتهای دیگر. ما دیدیم کسانی را که سرمایه‌ای داشتند ــ کم یا زیاد ــ و میتوانستند این را در یک راه‌هایی به کار بیندازند و درآمدهای زیادی کسب کنند، نکردند؛ رفتند سراغ تولید؛ گفتند میخواهیم تولید کشور تقویت بشود؛ این حسنه است، این صدقه است، این جزو بهترین کارها است؛ کسانی که دارای سرمایه هستند ــ چه سرمایه‌های کم، چه سرمایه‌های افزون ــ آن را بیشتر در خدمت تولید کشور بگذارند.
بعدی، مردم در همه‌ی سطوح، تولید ملّی را ترویج کنند. یعنی چه؟ یعنی همین مطلبی که من دو سه سال قبل از این، در همین جا با اصرار فراوان گفتم، یک عدّه‌ای هم از مردم خوشبختانه عمل کردند، امّا همه باید عمل کنند و آن عبارت است از «مصرف تولیدات داخلی». عزیزان من! شما وقتی که یک جنس داخلی را خرید میکنید به‌جای جنس تولید خارجی، هم به همین اندازه کار و اشتغال ایجاد کرده‌اید، هم کارگر ایرانی را وادار کرده‌اید به اینکه ابتکار خودش را بیاورد میدان؛ جنس داخلی که مصرف شد، آن کننده‌ی کار، ابتکاراتی دارد، این ابتکارات را روز‌به‌روز افزایش خواهد داد؛ شما وقتی که جنس داخلی مصرف میکنید، ثروت ملّی را افزایش داده‌اید. در گذشته، در دوران طاغوت، ترجیح مصرف خارجی به‌عنوان یک سنّت بود؛ سراغ جنس که میرفتند، [میپرسیدند] داخلی است یا خارجی؟ اگر خارجی بود، بیشتر به آن رغبت داشتند؛ این باید برگردد و به‌عکس بشود.

اقتصادمقاومتی، تولید و اشتغال نقشه راه سال ۹۶

«اقتصادمقاومتی: تولید- اشتغال» شعاری بود که رهبر انقلاب برای سال ۱۳۹۶ برگزیدند؛ شعاری که نشانگر نگاه راهبردی ایشان به مقوله اقتصاد در جهت پیشرفت است و با پیگیری این راهبرد و تلاشی مجدانه در مسیر آن رونق تولید و کسب و کار میسر خواهد شد.
آیت الله خامنه ای رهبر انقلاب پس از تحویل سال نو به رسم هر سال میهمان خانه ایرانیان و فارسی زبانان جهان شدند و ضمن تبریک نوروز و تولد دختر گرامی پیامبر اسلام، از تلخ و شیرین‌های سال گذشته و امیدهای سال نو با آنان سخن گفتند.
تداوم عزتمندی، اقتدار و عظمت ملت ایران که در صحنه‌هایی چون راهپیمایی ۲۲ بهمن ۹۵ آشکار شد و بهره مندی از امنیت پایدار مهمترین نقاط عطف سال گذشته بود و ادامه چالش‌های اقتصادی مردم از دید رهبری سبب تلخکامی‌هایی شد.
به گفته رهبری، برای ساماندهی به اقتصاد کشور تاکنون گام‌های بلندی برداشته شده، اما هنوز فاصله زیادی با مقصد مطلوب باقی است. از این رو پایداری برای پیمودن مسیری که سه سال پیش در پی ابلاغ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی آغاز و سبب نامگذاری پارسال با عنوان «اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل» شد، امسال را هم عرصه ای برای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی قرار داد و مهمترین رئوس و اولویت‌های برنامه اقتصادی کشور را بهبود وضع تولید و اشتغال مقرر ساخت.
رهبر انقلاب با اشاره به «همت جوانانه» و «حرکات مومنانه فراگیر»، این دو ظرفیت چشمگیر را پشتوانه‌هایی مهم برای پیاده سازی شعار سال یعنی «اقتصاد مقاومتی: تولید- اشتغال» دانستند و از همه مسئولان و مردم خواستند تا بر این نقاط کلیدی هدفگذاری سال تمرکز کنند.
رهبر معظم انقلاب اقتصاد مقاومتی را یک مجموعه دانستند که اگر فقط در زیر نام اقتصاد مقاومتی مورد توجّه قرار بگیرد، ممکن است چندان منشأ اثر نباشد. از این رو ایشان علاج را در این مساله دانستند که این مجموعه را به نقاط مهم تقسیم کنیم و برای هر نقطه‌ کلیدی و مهمّی یک فصلی از زمان را قرار بدهیم. رهبری همچنین فرمودند که اقتصاد مقاومتی عنوانی کلّی است و بعد تولید و اشتغال؛ این مجموع نقاطی است که بایستی همه بر روی آن متمرکز بشوند.
از هم اکنون که رهبر انقلاب با درک جامع و عمیق از شرایط کشور چنین عنوانی را برای سال نو برگزیدند، دورنمای امیدبخشی برای تحقق اهداف شعار سال هویدا است؛ چرا که طی سال‌های اخیر زیرسازی‌های مناسبی برای پیمایش مسیر دستیابی به رونق تولید و اشتغال ایجاد شده است.
در این ارتباط حسن روحانی رئیس جمهوری هم در پیام سال نو خود تصریح کرد آنچه در سال گذشته در مهار تورم، در رشد اقتصادی و اشتغال به دست آوردیم، در ۲۵ سال گذشته بی‌نظیر بود. ما باید کاهش تورم و همچنین رشد اقتصادی را ادامه دهیم.
وی در گفتگوی تلویزیونی اواسط دی سال ۹۵ با مردم هم با اشاره به اینکه بیکاری اصلی ترین مساله کشور است، از رقم ۷۰۰ هزار نفری اشتغالزایی در سال خبر داد که نزدیک به ده برابر سال‌های پیش از روی کارآمدن دولت یازدهم برآورد می شود.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در شرایطی امسال را «اقتصاد مقاومتی؛ تولید- اشتغال» نام نهادند که موضوع‌های اقتصادی از آغازین روزهای شکل گیری انقلاب، اندیشه بسیاری از سیاستگذاران راهبردی را به خود مشغول کرده است.
نمود دیگر توجه نظام جمهوری اسلامی به موضوع اقتصاد، در مجموعه سخنرانی مقام‌های بلندپایه کشور و تعیین سیاست‌های بلندمدت، میان مدت و کوتاه مدت بروز می کند.
فرمان هشت ماده‌‌ای درباره مبارزه با مفاسد اقتصادی (۱۳۸۰)، سند چشم‌انداز ۲۰ ساله جمهوری اسلامی ایران در افق ۱۴۰۴ (۱۳۸۲)، ابلاغ سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی جمهوری اسلامی (۱۳۸۴)، سیاست‌های کلی اصلاح الگوی مصرف (۱۳۸۹)، سیاست‌های کلی اشتغال (۱۳۹۰)، سیاست‌های کلی تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی (۱۳۹۱)، سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی (۱۳۹۲)، سیاست‌های کلی جمعیت (۱۳۹۳) و… بخشی از سرفصل‌های تعیین شده بلندمدت است که رنگ و بوی اقتصادی را با خود دارد.
از سوی دیگر، پیام‌های نوروزی و نامگذاری سال‌ها هم برنامه یکساله ای را در چارچوب چشم انداز ۲۰ساله و برنامه‌های پنج ساله توسعه پیش روی نهادهای حاکمیتی قرار می دهد.
در این عرصه نظری بر تاکید رهبر معظم انقلاب نشان می دهد از سال ۱۳۶۹ که پیام نوروزی ایشان تاکید بر «تحول درونی و اصلاح امور» را با خود داشت، مهمترین موضوع در سال‌های ۱۳۷۲ «عدالت اجتماعی»، ۱۳۷۳ «صرفه‌جویی»، ۱۳۷۴ «وجدان کاری، انضباط اجتماعی، انضباط اقتصادی» و ۱۳۷۵ «ضرورت پرهیز از اسراف و حفظ ثروت و منابع عمومی کشور» بود.
ایشان سال‌های ۱۳۷۷ را «صرفه‌جویی و پرهیز از اسراف، قناعت و پایداری بر مواضع اسلامی و انقلابی» و ۱۳۸۰ را «اقتدار ملی و اشتغال‌آفرینی» نام نهادند. البته نام سال‌های ۱۳۸۲ (خدمتگزاری)، ۱۳۸۳ (پاسخگویی)، ۱۳۸۴ (همبستگی ملی و مشارکت عمومی)، ۱۳۸۶ (اتحاد ملی، انسجام اسلامی) و ۱۳۸۷ (نوآوری و شکوفایی) هم به طور غیرمستقیم با مسائل اقتصادی در ارتباط بود، اما دور تازه توجه به این محور از سال ۱۳۸۸ با نام «حرکت به سمت اصلاح الگوی مصرف» آغاز شد و «همت مضاعف، کار مضاعف» (۱۳۸۹)، «جهاد اقتصادی» (۱۳۹۰)، «تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه‌ ایرانی» (۱۳۹۱)، «حماسه سیاسی و حماسه اقتصادی (۱۳۹۲) و «اقتصاد و فرهنگ، با عزم ملی و مدیریت جهادی» (۱۳۹۳) به طور ویژه بر مباحث اقتصادی و شاخه‌های آن تکیه داشت.
رهبر معظم انقلاب اسلامی موضوع اقتصاد مقاومتی را از شهریور ۱۳۸۹ به ادبیات سیاسی و اقتصادی کشور وارد و سال ۱۳۹۲، سیاست‌های مرتبط با آن را ابلاغ کردند. با این همه سال ۱۳۹۵ بود که نام «اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل» بر آن دوره نهاده شد و امسال هم (۱۳۹۶) «اقتصاد مقاومتی؛ تولید- اشتغال» نام گرفت.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای برای نخستین بار شانزدهم شهریور ۱۳۸۹ در دیدار با کارآفرینان به واژه اقتصاد مقاومتی به طور مستقیم اشاره کردند و گفتند: دشمنان ملت تلاش می‌کنند مردم را با فشارهای اقتصادی به ستوه بیاورند تا مردم این فشارها را ناشی از عملکرد دولت بدانند و رابطه دولت و ملت قطع شود، اما آنها همچون ۳۰ سال گذشته این ملت را نشناخته اند و در محاسباتشان کاملا اشتباه کرده اند. ایشان با اشاره به تحریم‌ها و فشار اقتصادی نظام سلطه افزودند: برای مقابله با این فشارها باید «اقتصاد مقاومتی واقعی» به وجود آوریم که معنای واقعی کارآفرینی هم همین است.
بررسی سیاست‌های کلی اصلاح الگوی مصرف (۱۳۸۹)، سیاست‌های کلی اشتغال (۱۳۹۰)، سیاست‌های کلی تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی (۱۳۹۱) و سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی (۱۳۹۲) که بر اساس بند یک اصل ۱۱۰ قانون اساسی پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام ابلاغ شد و همچنین پیام‌های نوروزی سال‌های گذشته نشان می دهد چارچوب روشنی برای موضوع اقتصاد مقاومتی وجود دارد.
رهبر معظم انقلاب سوم مرداد ۱۳۹۰ مدیریت مصرف، کاهش وابستگی به نفت و توجه به صنایع دانش بنیان را از بایسته‌های اقتصاد مقاومتی اعلام و یک سال بعد هم بر جلب مشارکت عمومی و بخش خصوصی در اقتصاد مقاومتی تاکید کردند. ایشان دوم شهریور ۱۳۹۱ هم توجه به سه محور حمایت از تولید ملی، مصرف تولید داخلی در نهادهای حاکمیتی و فرهنگ سازی رسانه ای را مهم برشمردند.
این، در حالی است که سوم مرداد ۱۳۹۱ رهبر معظم انقلاب با اشاره به شعارهای اقتصادی سال‌های پیش از آن، تاکید کردند «شعارهای سال، حلقه‌هایی بود برای ایجاد یک منظومه کامل در زمینه مسائل اقتصاد».
بنابراین مواردی مانند اصلاح الگوی مصرف، اشتغالزایی، توجه به تولید ملی و دانش بنیان، رشد بهره وری و ارزش افزوده، مدیریت واردات و صادرات، شفاف سازی فرایندهای اقتصادی، جلب مشارکت عمومی و فرهنگ سازی رسانه ای ستون‌های مشترک در سیاست‌های کلی اصلاح الگوی مصرف، سیاست‌های کلی اشتغال، سیاست‌های کلی تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی و سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی با هدف قطع وابستگی به بیگانگان است.
به عبارت دیگر مدیریت سیاست‌های تولید، مصرف و اشتغال پایه‌های اصلی در دستیابی به اهداف اقتصاد مقاومتی به شمار می رود تا «اقتصاد متکی به دانش و فناوری، عدالت بنیان، درونزا و برونگرا، پویا و پیشرو را محقق سازد و الگویی الهام‌بخش از نظام اقتصادی اسلام را عینیت بخشد».
اکنون در آستانه آغاز اجرای برنامه ششم توسعه و هشت سال مانده تا پایان چشم انداز بیست ساله کشور، امسال اقتصاد مقاومتی؛ تولید- اشتغال نام نهاده شده است. تقدم کلامی «تولید» بر «اشتغال» نشاندهنده نوعی رابطه علت و معلولی بین این دو است؛‌ آنچنان که رهبر معظم انقلاب هم در سخنرانی نوروزی خود در حرم مطهر رضوی (ع) مهم‌ترین اولویت برای حل مشکلات اقتصادی را تکیه بر «تولید ملی و تولید داخلی» دانستند.
ایشان گفتند: «ایجاد اشتغال» و «کاهش بیکاری به‌عنوان یکی از مشکلات امروز کشور»، «شکوفایی استعدادها و ابتکار جوانان»، «صَرف نشدن ارز کشور برای کالاهای مصرفی»، «به‌کار افتادن پس‌اندازهای پراکنده»، «جهش صادرات»، «کم‌رنگ شدن مسابقه‌ به رخ کشیدن نشان‌ها و مارک‌های خارجی به‌عنوان یکی از بلاهای بزرگ اجتماعی و اخلاقی و فرهنگی جامعه»، «از بین رفتن یا کاهش ناهنجاری‌های اجتماعی»، «ایجاد نشاط ملی» و «به‌کار افتادن ظرفیت‌های معدنی کشور» از آثار و فواید مهم رونق تولید داخلی است.
این دغدغه رهبر انقلاب نشانگر نگرش راهبردی به تولید و پیشرفت همه جانبه کشور است. به طوری که رهبری در سخنان خود علاج اقتصاد را در این دانستند که نقطه کلیدی را درست شناسایی کنیم.
ایشان در همین زمینه فرمودند: این نقطه‌ کلیدی عبارت است از تولید، تولید داخلی و اشتغال و عمدتاً اشتغال جوانان؛ اینها آن نقاط کلیدی اصلی است. اگر ما توانستیم روی این دو نقطه متمرکز بشویم و کارها را بر این اساس برنامه‌ ریزی و دسته‌بندی بکنیم، تصور این است که کار به میزان زیادی جلو خواهد رفت و موفقیت‌های چشمگیر و محسوسی پیش خواهد آمد.
آنچه مسلم است اینکه رهبری بر نقاط تولید و اشتغال تاکید دارند. این مساله گویای آن است که تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی با توجه به این دو نقطه امری شدنی و در دسترس خواهد بود.
در واقع می توان میان اشتغال و تولید رابطه ای منسجم و همسو دید؛ به عبارتی دیگر هرچه تولید بیشتر شود، اشتغال هم رونق می گیرد و هر چه از میزان تولید داخلی کاسته شود، بر خیل بیکاران افزوده خواهد شد. پس توجه به این دو مقوله کلیدی امری شایسته و بایسته است.
بنابر این، پیشرفت کشور زمانی می تواند جامه عمل بپوشد که تولید داخلی به عنوان مقوله ای اشتغالزا در اولویت قرار گیرد. از این رو تحقق این مساله امری دوسویه است؛ بخشی به ساختار و بخشی دیگر به کارگزار باز می گردد.
در بخش ساختاری، کشورها با سیاستگذاری و برنامه ریزی‌های اقتصادی سعی می کنند، اقتصاد ملی خود را تقویت کرده و رشد و پیشرفت را محقق سازند. از طرفی دیگر مردم می توانند نقشی بسیار مهم را عهده دار شوند که مهمترین آن‌ها خرید کالاهای تولید داخلی است. به هر صورت آنچه مشخص است اینکه شاخص‌های کلان اقتصادی کشور طی سال‌های اخیر تحولی چشمگیر یافته و رفته رفته باید انتظار روییدن بذرهایی را داشت که در مزرعه دیرثمر و بلندمدت اقتصاد شکوفا می شود.
تولید و اشتغال دو شاخص اساسی به شمار می آید که بیش از دیگر شاخص‌های اقتصادی همپیوندی می یابد. پس از سال‌ها تحمل فشارهای تحریمی، سیاست‌های نادرست صنعتی- مالی، نبود حمایت از تولید ملی، زیان دهی و تعطیلی یک به یک واحدهای تولیدی که به گسترش بیکاری انجامید و به این شکل رونق تولید ملی و اشتغالزایی به ضروری ترین دستورکار اقتصادی کشور مبدل شد.
طی سه سال و نیم گذشته رفع موانع همکاری‌های خارجی بنگاه‌های اقتصادی و تولیدی، برنامه ریزی مالی و ارائه تسهیلات برای تقویت روند خرید کالاهای داخلی و کفه تقاضا در جامعه، حمایت از واحدهای تولیدی و شرکت‌های دانش بنیان، رفع موانع پیش روی صنعت گردشگری، مبارزه جدی و بی وقفه با قاچاق کالا و تلاش برای توسعه صادرات در ازای کاهش میزان واردات از مهمترین اقدامات دولت یازدهم برای تحول در وضعیت خموده تولید ملی بود.
از ابتدای کار دولت یازدهم، اراده مسئولان بر تحول وضع بازارکاری متمرکز شد که با سیاست گذاری‌های ناصحیح آموزشی پیشین و سیل متقاضیان تحصیل کرده جویای کار، اکنون واقعیت‌های تلخ گسترش بیکاری طی یک دهه گذشته را به خود می بیند و اقداماتی اساسی را برای پاسخگویی به نیازهای موجود اشتغال می طلبد؛ نیازی که تنها با افزایش توان تولید داخلی و فعال سازی ظرفیت‌های مغفول در زمینه‌های گوناگون صنعتی، خدماتی و کشاورزی و رونق بخشی به اقتصاد کلان برطرف خواهد شد.
به رغم این مشکلات، زیر سازی‌های صورت گرفته سبب شد تا رئیس جمهوری با اطمینان بخشی در زمینه جبران کمبودها و برداشتن گام‌های اساسی برای اشتغال جوانان، اظهار امیدواری کند که مردم عزیز و سربلند ایران، با نشاط بیشتر، با وحدت بیشتر و با رونق اقتصادی بیشتر زندگی خود را بگذرانند و خادمان ملت بتوانند خدمت بیشتری را به مردم انجام بدهند.
از سوی دیگر،در همین خصوص به نظر می رسد توجه به عواملی مانند تولید و اشتغال در گرو آموزش و بکارگیری نیروهای انسانی کارآمد و متعهد، اولویت بندی در کنار زمان بندی و تمرکز بر راه‌حل‌ها، نظارت مستمر و پیگیری برنامه‌ها و اصلاح هرگونه انحراف از اهداف برنامه در کوتاه ترین زمان قرار دارد.
دولت یازدهم هم افزون بر تشکیل ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی، از فروردین سال ۱۳۹۵ طرح‌های اولویت دار برنامه‌های ملی اقتصاد مقاومتی را به هر یک از دستگاه‌ها ابلاغ و وظایف و تکالیف آنها را روشن کرد.
البته پیاده سازی اهداف اقتصاد مقاومتی همانگونه که رهبر معظم انقلاب تاکید کرده اند، افزون بر قوه مجریه، قوای قضاییه و مقننه و همچنین نهادهای امنیتی و رسانه ای را هم دربرمی گیرد که هر یک از این دستگاه‌ها باید در چارچوب وظایف خود، اقدام‌های همسو با اقتصاد مقاومتی را دنبال و به مردم و دیگر نهادهای ناظر گزارش کنند. در این میان باید اشاره داشت: گامی که از جانب مردم برداشته می‌شود، مکملی برای ریل‌گذاری‌هایی است که دولت‌ها برای پیشرفت کشور انجام می دهند. بنابر این حرکت قطار توسعه با همیاری ساختار و کارگزار امری شدنی است.
از مهمترین مزیت‌های حمایت از تولید داخلی رونق چرخه‌های اقتصادی و صنعت کشور است. ارجحیت تولید داخلی با خود رونق کسب و کار را به همراه می آورد و رفع بیکاری هم درمانی بهتر از تقویت توان داخلی و تولید ملی ندارد و تجربه کشورهای مختلف گویای آن است که اشتغالزایی با باور به تولید داخلی و توجه به ظرفیت‌های ملی محقق شده است.
گفتنی است که تولید داخلی زمانی می تواند تداوم و قوام داشته باشد که مصرف کالاهای تولید داخلی اولویت پیدا کند. در واقع با مصرف هر کالای داخلی اشتغال رونق گرفته و از نرخ بیکاری کاسته می شود.
از این رو یکی از تاکیدات رهبر معظم انقلاب در طول سال‌های گذشته که بارها توسط ایشان مطرح شده، «مصرف کالای داخلی» است. رهبر انقلاب در مناسبت‌های مختلف بارها توجه به مصرف کالاهای داخلی را مطرح فرموده و مورد تاکید قرار داده‌اند. برخی از مهم‌ترین دلایل مصرف کالای داخلی در بیانات رهبر انقلاب را می توان در نکته‌هایی همچون
« ایجاد استقلال اقتصادی و سیاسی»، « ایجاد کار و اشتغال»، «افزایش ابتکارات تولیدکنندگان»، « افزایش ثروت ملی»، « کاهش تورم» و «کنترل نقدینگی» مورد اشاره قرار داد.
به نظر می رسد حضور فعالانه نخبگان اقتصادی، برنامه ریزی منسجم و ایجاد فضای سرمایه گذاری مطمئن در عرصه تولید داخلی در کنار حمایت‌های همه جانبه از تولید کنندگان می تواند تحقق بخش شعار سال باشد. از طرفی دیگر باید مشوق‌هایی برای تولید کنندگان ایجاد شود تا با انگیزه بیشتری در عرصه تولید داخلی فعالیت کنند.


توسعه اشتغال زایی دانش بنیان و کاهش هزینه های تولید در کشاورزی با فناوری های زیستی

قائم مقام فناوری پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی:

توسعه اشتغال زایی دانش بنیان و کاهش هزینه های تولید در کشاورزی با فناوری های زیستی

عضو هیات علمی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی با اشاره به اشتغال زایی دانش بنیان در عرصه زیست فناوری اظهار داشت: با ظرفیت های ایجادشده توسط پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی و حمایت از شرکت های دانش بنیان و تولید فناوری در مشارکت با بخش خصوصی، هر یک از این شرکت ها می توانند اشتغال پایدار ایجاد کنند و هر یک از این فناوری ها اگر در خط تولید یک کارخانه قرار گیرد، حداقل می تواند برای 10 نفر اشتغال زایی نماید.

به گزارش روابط عمومی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی، دکتر پژمان آزادی در حاشیه چهارمین نمایشگاه زیست فناوری ایران با تشریح تاثیرات فناوری های زیستی گفت: افزایش کمیت و کیفیت محصولات، کاهش آلودگی های محیط زیست، تولید گیاهان مقاوم به خشکی و شوری و در نهایت کاهش هزینه های تولید برای کشاورزان و اقتصادی کردن آن از مهم ترین تاثیرات تحقیقات در حوزه بیوتکنولوژی است.

  • تولید و کشت محصولات تراریخته موثر در کاهش آلودگی های محیط زیست

عضو هیات علمی پژوهشکده بیوتکنولوژی با اشاره به نقش گیاهان تراریخته در کاهش آلودگی های محیط زیست خاطر نشان کرد: گیاهان تراریخته مقاوم به آفات، کاهش مصرف سموم را بدنبال خواهد داشت و این امر باعث کاهش آلودگی های محیط زیست و کاهش بقای سموم در محصولات کشاورزی خواهد شد. محصولات تراریخت همچنین باعث کاهش معنی دار هزینه های تولید منجر به ارزش افزوده بالا و افزایش سود تولید برای کشاورزان خواهد شد. در حال حاضر تولید گیاهان تراریخت مقاوم به خشکی در دستور کار پژوهشکده بیوتکنولوژی قرار دارد و این محصولات نقش بسیار موثری در مدیریت بحران آب خواهند داشت.

  • ورود فناوری های زیستی به حوزه ریزگردها

همچنین در حوزه تنش های محیطی و بحران آب و خشکی، توسعه کشت گیاهان هالوفیت از جمله سالیکورنیا از طریق اصلاح مولکولی و انتخاب ارقام بومی مناسب برای شرایط آب و هوایی کشور، جایگاه مهمی در کنترل ریزگردها و ترکیبات ثانویه مانند نمک سبز و... دارد. به گفته وی مناطقی که آب شور دارند و هیچ گیاهی در آن قابل کشت نیست می توان از سالیکورنیا استفاده کرد که برای شرایط فعلی و آینده کشور، بسیار حایز اهمیت است.

  • تولید شیرپروبیوتیک

قائم مقام فناوری پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی همچنین از معرفی شیر پروبیوتیک با طعم دوغ توسط پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی خبر داد و گفت: این محصول پروبیوتیک ویژگی منحصر به فردی از جمله کاهش کلسترول با برخورداری از باکتری های پروبیوتیک مفید دارد.

وی افزود: البته محصولات لبنی مشابهی در دنیا در این حوزه وجود دارد اما گونه های استفاده شده در این محصول بومی است و طعم این محصولات پروبیوتیک، سازگار با ذائقه ایرانی است. این محصول به زودی وارد بازار می شود و در حال مذاکره برای تجاری سازی محصول هستیم.

آزادی همچنین از تولید پروبیوتیک سویه های بومی قارچ تریکودرما خبر داد و افزود: ویژگی موثر این محصول، کاهش میزان مصرف کودهای شیمیایی و افزایش تحمل به تنش های خشکی است. این قارچ، باعث افزایش حجم ریشه و افزایش تولید و در نتیجه افزایش کیفیت محصول می شود.

  • کاهش واردات 100 میلیون دلاری بذور سبزیجات

وی با اشاره به تولید لاین های والدینی بذور هیبریدی سبزیجات توسط محققان بیوتکنولوژی کشاورزی از دانش فنی تولید گیاهان هاپلوئید برای خیار خبر داد و تصریح کرد: سالانه به صورت رسمی حدود 100 میلیون دلار بذر سبزی و صیفی وارد کشور می شود این در حالی است که دانش فنی تولید گیاهان هاپلوئید که فاز اصلی تولید لاین های مادری برای بذور هیبرید است، برای تعدادی از گیاهان مانند خیار به دست آمده و در حال تولید است و آمادگی انتقال دانش فنی به بخش خصوصی وجود دارد.

  • توسعه صادرات محصولات باغی با سالم سازی نهال ها

این محقق حوزه بیوتکنولوژی کشاورزی از ارائه خدمات بزرگ به عرصه باغبانی کشور در حوزه تولید و صادرات محصولات از طریق سالم سازی و تکثیر ارقام گیاهان باغی خبر داد و گفت: سطح زیرکشت گیاهان باغی بالغ بر شش میلیون هکتار است اما سیستم فعلی سنتی است و از پایه های آلوده استفاده می شود و محصول نهایی حاصل از این پایه ها، کیفیت و کمیت لازم را ندارد. محققان ما در پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی با عاری سازی این پایه ها از ویروس و تکثیر این گیاهان عاری از ویروس، آمادگی انتقال دانش فنی به واحدهای کشت بافت را دارد که خدمت بزرگی در عرصه تولید و صادرات محصولات باغی است.

آزادی در زمینه دانش فنی تولید بیوکمپوست ها نیز خاطرنشان کرد: از ضایعات و پسماندهای شهری، بیوکمپوست هایی تولید می شود که دانش فنی آن نیز در حال انتقال به بخش خصوصی است.

  • تولید کودهای زیستی با فناوری نانو

وی با اشاره به اینکه در حوزه نانو، موضوع جدید تولید کودهای زیستی آهسته رهش با استفاده از فناوری نانو است، اظهار داشت: مصرف کودهای اوره و نیتروژنه توسط کشاورزان، افزایش آلودگی محیط زیست و هزینه بالا را در پی دارد اما با کودهای آهسته رهش می توان با یک بار کودپاشی در مدت طولانی مخصوصا برای درختان میوه بدون نیاز به کودپاشی مجدد، نیازهای گیاهی را تامین کرد تا هم هزینه ها کاهش یابد و هم از آلودگی محیط زیست جلوگیری شود.

  • آمادگی انتقال فناوری به بیش از 50 واحد کشت بافتی کشور

عضو هیات علمی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی همچنین با اشاره به تاثیر ساخت بیوراکتورها در حوزه کشت بافت تاکید کرد: این دستگاه ها در محیط مایع انجام می شود و با استفاده از این دستگاه ها، سرعت تکثیر چندین برابر روش های مرسوم افزایش می یابد. با توجه به اینکه این دستگاه، آگار (عصاره خشک جلبک‌های قرمز از نوع GELIDIUM) نیاز ندارد و آگار یکی از مواد پرهزینه است، با استفاده از این تکنولوژی می توان قیمت تولید محصولات کشت بافت را کاهش داد.

آزادی افزود: ما در حال حاضر بیش از 50 واحد کشت بافتی در کشور داریم که می توانند از این فناوری استفاده کنند و پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی، آمادگی انتقال فناوری از حوزه ساخت دستگاه تا تولید را دارد.

  • توسعه اشتغال زایی دانش بنیان با راه اندازی مرکز رشد

عضو هیات علمی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی با اشاره به ظرفیت های حوزه بیوتکنولوژی در زمینه اشتغال زایی خاطرنشان کرد: هدف پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی، انجام تحقیقاتی است که وارد بازار شود و به دست مشتری برسد و این امر در مشارکت با بخش خصوصی صورت می گیرد. در همین رابطه، راه اندازی مرکز رشد پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی در رشت در مسیر اشتغال زایی دانش بنیان است. این مرکز از شرکت های دارای ایده نو در حوزه بیوتکنولوژِی و با در اختیار نهادن فضای آزمایشگاهی مناسب و همچنین خدمات آزمایشگاهی حمایت می کند.

وی در پایان اظهار داشت: متخصصان بیوتکنولوژی و شرکت های فعال در حوزه زیست فناوری می توانند با مراجعه به سایت پژوهشکده به نشانی www.abrii.ac.ir به قسمت فروش فناوری ها مراجعه نمایند. همچنین درخواست خود را در تولید فناوری به واحد فناوری پژوهشکده اعلام نمایند.

ایجاد ظرفیت‌های تولید و اشتغال زایی، زمینه ساز تحقق اقتصاد مقاومتی است

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قم گفت: ایجاد ظرفیت‌های تولید و اشتغال زایی، زمینه ساز تحقق اقتصاد مقاومتی است و در این مسیر مشارکت بخش خصوصی و دولتی می‌تواند کارساز باشد.

احمد ذاکری در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه قم، با اشاره به شعار امسال رهبر معظم انقلاب مبنی بر اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل عنوان کرد: اقتصاد مقاومتی زمانی تحقق می‌یابد که بخش خصوصی و دولتی با مشارکت یکدیگر، ظرفیت‌های لازم را ایجاد نمایند.

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قم تصریح کرد: رفع بروکراسی‌ها و موانع اقتصادی اولین گام در راستای ایجاد ظرفیت‌های اقتصادی در تولید و اشتغال زایی است که باید مورد توجه قرار گیرد.

ذاکری خاطرنشان کرد:یکی از شاخصه های مهم توسعه اقتصادی، تکیه بر توان و تولید داخلی است در این زمینه اگر بتوان کیفیت تولیدات، توان صنعتی و تولیدی خود را ارتقاء بخشیم قطعا اقتصاد مقاومتی نیز امکان پذیر است.

وی بیان کرد: اشتغال زایی نیز از مولفه‌های مهمی است که می تواند مسیر را در جهت رسیدن به اقتصاد مقاومتی، هموار سازد.

وی عنوان کرد: همچنین باید به بخش خصوصی برای حضور در صنعت و تولید و کارآفرینی بها داد و با رفع موانع و همراهی در جهت اخذ مجوزهای لازم به جذب سرمایه گذاران توانمند پرداخت.

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قم ارائه تسهیلات مناسب را از دیگر شاخصه‌های مهم برای رسیدن به اقتصاد مقاومتی برشمرد و اظهارکرد: تسهیلات با سود کم، پشتوانه خوبی در جهت توسعه ظرفیت‌های صنعتی و تولیدی است و در این راه می‌توان با حمایت‌های مالی از ایده‌های اقتصادی و تولید و به ویژه صادرات در این امر موفقیت‌های لازم را به دست آورد.

وی گفت: صادرات محور مهمی در توسعه اقتصادی است و می‌توان در جهت تحقق منویات رهبرمعظم انقلاب در اقتصاد مقاومتی، صادرات را توسعه داد و بازارهای جهانی را تصرف کرد و در سطح بین الملل با تاکید بر کیفیت برتر حضور یافت.

ذاکری در پایان یاد آور شد: اقتصاد مقاومتی به معنای ریاضت کشیدن در عرصه‌های اقتصادی نیست، بلکه بدان معناست که از نظر اقتصادی به رشد و پویایی لازم دست یابیم تا وابسته به کشورهای بیگانه و ابرقدرت‌های جهانی نباشیم و هیچ تحریمی کارساز نباشد.

اقتصاد مقاومتی


رهبری

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی در پیامی به‌مناسبت آغاز سال ۱۳۹۶، سال جدید را سال «اقتصاد مقاومتی: تولید - اشتغال» نام‌گذاری کردند.

به گزارش ایسنا، متن پیام رهبر انقلاب اسلامی به شرح زیر است:

بسم‌الله‌الرّحمن‌الرّحیم
یا مقلّب القلوب و الابصار، یا مدبّر اللّیل و النّهار، یا محوّل الحول و الاحوال، حوّل حالنا الی احسن الحال.
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی فاطِمَةَ وَ اَبیها وَ بَعلِها وَ بَنیها.(۱)

میلاد مبارک حضرت فاطمه‌ی زهرا، صدّیقه‌ی کبریٰ (سلام‌الله‌علیها) را و عید نوروز را به همه‌ی شما هم‌میهنان عزیز تبریک عرض میکنم. عیدتان مبارک باشد هم‌میهنان عزیز، ملّت بزرگ ایران، جوانان عزیز، قشرهای گوناگون مردم! و بویژه تبریک عرض میکنم به خانواده‌های عزیز شهیدان و جانبازان و ایثارگران و همچنین به همه‌ی ملّتهایی که با عید نوروز آشنا هستند و آن را گرامی میدارند.

خدای متعال را بر این فرصت سپاس میگویم که یک بارِ دیگر توفیق داد عید نوروز را به شما ملّت عزیز ایران تبریک عرض کنم؛ امیدواریم که سالِ بسیار خوب و مبارک و بابرکتی و همراه با امنیّت و رفاهی در انتظار ملّت ایران باشد و سال ۹۶، ان‌شاءالله سال خوشی برای همه‌ی ملّت ایران و برای مسلمانان جهان باشد؛ همه‌ی خانواده‌های ایرانی، همه‌ی ایرانیان عزیز ان‌شاءالله در این سالی که در این لحظه آغاز شد، مشمول لطف و رحمت و برکت الهی باشند.

اگر بخواهیم یک ارزیابی‌ای بکنیم از سالی که گذشت -سال ۹۵- باید بگوییم آن سال هم مثل همه‌ی سالهای دیگر شادی‌ها و غمهایی داشت، تلخی‌ها و شیرینی‌هایی داشت؛ منظور تلخی‌ها و شیرینی‌های مربوط به ملّت است، مسائل شخصی مورد نظر نیست. هم شیرینی داشتیم در سال گذشته، شادی داشتیم که این شادی‌ها مربوط است به عزّت ملّی، امنیّت ملّی، همّت جوانانه در میان ملّت ایران و حرکات مؤمنانه‌ی فراگیر در همه جای کشور؛ هم تلخی‌هایی داشتیم که عمدتاً مربوط به مسائل اقتصادی و اجتماعی است که اشاره‌ای به آنها خواهم کرد.

عزّت ایران و ملّت عزیزمان در سال ۹۵ در سراسر سال مشهود بود؛ از آغاز سال تا پایان سال. دشمنان ما در همه جای دنیا اعتراف کردند به اقتدار ملّت ایران، به عظمت ملّت ایران؛ هویّت ملّت ایران خودش را در سراسر قضایای گوناگونِ این سال نشان داد. با یک بی‌احترامی‌ای که از سوی رئیس‌جمهور آمریکا نسبت به جمهوری اسلامی ایران شد، مردم، پُرشور و با حمیّت و غیرت در روز بیست و دوّم بهمن پاسخ آن را دادند؛ در روز قدس، در ماه مبارک رمضان، اجتماع عظیم مردم، هویّت و هدفهای این کشور را به همه‌ی دنیا نشان داد.

امنیّت کشور در این محیط پُرتلاطم منطقه‌ای بلکه بین‌المللی، یک شاخص بسیار عمده و بزرگی برای ملّت ایران بود. امروز اطراف ما، کشورهایی که همسایگان ما هستند: از شرق کشور و جنوب شرقی کشور، تا شمال غربی کشور، کشورها دچار ناامنی هستند، منطقه دچار ناامنی است، ملّت ایران بحمدالله در طول سال یک امنیّت پایدار را تجربه کرد.

همّت جوانانه‌ای که من اشاره کردم، ناشی از مشاهده و اطّلاع از فعّالیّتهای هزاران گروه جوان در سرتاسر کشور است، که به فعّالیّتهای پُرشور خود، چه در زمینه‌های علمی، چه در زمینه‌های فرهنگی، چه در زمینه‌های ورزشی، چه در زمینه‌های تولیدی، سرگرم هستند و اشتغال دارند، کارهای نو و ابتکارهای نوی را دارند ارائه میدهند و برای آینده‌ی کشور ذخیره فراهم میکنند.

حرکات مؤمنانه‌ای که اشاره کردم، مراد، جلسات دینی پُرشور و گرم و گیرایی است که در سرتاسر سال وجود داشت؛ مربوط به مسائل ائمّه (علیهم‌السّلام)، مربوط به مسائل مهمّ دینی، از اعتکافها و عبادتها و ماه رمضان و پیاده‌روی اربعین و جلسات مهمّ عاشورا و دهه‌ی محرّم؛ اینها نقاط مثبت و شادی‌آفرین کشور ما و برای ملّت ما است.

تلخی‌ها و سختی‌ها عمدتاً مربوط به مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم است؛ طبقات متوسّط و ضعیف در طول سال درگیر این مشکلات بودند و همچنان هستند؛ چون از وضع مردم مطّلع هستم، لذا تلخی را با همه‌ی وجود حس میکنم؛ تلخی کامِ مردم، بخصوص مردمِ ضعیف و فرودست و طبقات ضعیف که مربوط به مسائل اقتصادی و مشکلات اقتصادی است، مثل گرانی، مثل بیکاری، مثل آسیب‌های اجتماعی که آنها هم عمدتاً منشأ اقتصادی دارند؛ مثل تبعیض‌ها و نابرابری‌ها.

خب، همه‌ی ما مسئولیم؛ هم پیش خدای متعال، هم پیش ملّت بایستی پاسخگو باشیم. من در سال «اقدام وعمل» -که سال ۹۵ بود- از مسئولین محترم خواستم که ستادی برای اقدام و عمل تشکیل بدهند و تشکیل دادند؛ کارهای خوبی هم خوشبختانه انجام گرفت که گزارش آن را به ما دادند؛ لکن آنچه انجام گرفته است، با آنچه مورد انتظار مردم و مورد انتظار ما است، فاصله‌ی زیادی دارد. در سخنرانی(۲) توضیح خواهم داد که بعضی از شاخصها و آمارهایی که ارائه میشود از مقامات مسئول، آمارهای مثبتی است؛ بعضی هم که از طرف خود مسئولین ارائه میشود، آمارهای منفی است؛ اینها را در مجموع بایستی مشاهده کرد.

اقتصاد مقاومتی یک مجموعه است؛ این مجموعه اگر فقط در زیر نام اقتصاد مقاومتی مورد توجّه قرار بگیرد، ممکن است چندان منشأ اثر نباشد؛ من علاج را در این میبینم که این مجموعه را به نقاط مهم تقسیم کنیم و برای هر نقطه‌ی کلیدی و مهمّی یک فصلی از زمان را قرار بدهیم، و از مسئولین و افراد شاخص و از آحاد مردم بخواهیم که همه‌ی همّت خود را بر روی آن نقاط کلیدی متمرکز کنند؛ به نظر من علاج در این است که این نقطه‌ی کلیدی را امسال درست شناسایی کنیم. به اعتقاد من این نقطه‌ی کلیدی عبارت است از تولید، تولید داخلی؛ و اشتغال و عمدتاً اشتغال جوانان؛ اینها آن نقاط کلیدی اصلی است. اگر ما توانستیم روی این دو نقطه متمرکز بشویم و کارها را بر این اساس برنامه‌ریزی و دسته‌بندی بکنیم، تصوّر این است که کار به‌میزان زیادی جلو خواهد رفت و موفّقیّتهای چشمگیر و محسوسی پیش خواهد آمد. من در سخنرانی ان‌شاءالله خصوصیّاتی را که بر این دو نقطه‌ی کلیدی و اساسی مترتّب است توضیح خواهم داد؛ لذا من شعار امسال را «اقتصاد مقاومتی: تولید - اشتغال» قرار میدهم؛ یعنی اقتصاد مقاومتی عنوان کلّی است، بعد تولید و اشتغال؛ این مجموع نقاطی است که بایستی همه بر روی آن متمرکز بشوند. مطالبه‌ی من و مطالبه‌ی مردم از مسئولین عزیز و محترم این است که بر روی این دو نقطه متمرکز بشوند و کارها را با برنامه‌ریزی انجام بدهند و ان‌شاءالله در پایان سال نتایج آن را بتوانند به مردم گزارش کنند.

امیدواریم که همه‌ی شما در تحت عنایات حضرت بقیّةالله (ارواحنا فداه) و با دعای ارواح مطهّر شهیدان و امام بزرگوار، سال شاد و خوش و همراه با امنیّت و رفاهی را برخوردار باشید و با خود داشته باشید.

1